سخن اول اينكه عصر حاضر، عصر اطلاعات است وليكن اين امر يك حقيقت غير قابل انكار است که پيچيدگي، تعدد و فراواني مسائل اين عصر، چنان است كه سيستم­ها و مكانيزم­هاي سنتي موجود، در حال حاضر كارايي خود را از دست داده و جز با استفاده از سيستم­هاي رايانه­اي و تشكيل پايگاه­هاي اطلاعاتي مناسب و بهنگام نمي­توان به مديريت بهينه فعاليت­هاي مختلف انديشيد.

امروزه با پيشرفت­هاي صورت گرفته در علوم رايانه­اي و تجزيه و تحليل و تلفيق اطلاعات، شكل تكامل يافته­اي از سيستم­هاي اطلاعات مكاني تحت عنوان سيستم­هاي اطلاعات جغرافيايي (GiS)بوجود آمدهاند كه از مهمترين ويژگي­هاي متمايز كننده اين سيستم­ها از ساير سيستم­هاي اطلاعاتي­،‌ توانايي تحليل و تلفيق توام اطلاعات مكاني و توصيفي در آن­ها مي­باشد.

سيستم اطلاعات جغرافيايي، مجموعه­اي سازمان­يافته و متشكل از اجزاء نرم­افزار، سخت­افزار،             نيروي متخصص، داده­هاي مكاني و مدل­هاي تجزيه و تحليل اطلاعات مي­باشد كه به منظور جمع­آوري،ذخيره­سازي، بازيابي، بهنگام­سازي، تجزيه و تحليل و نمايش اطلاعات مكان مرجع مورد استفاده قرار مي­گيرند. امروزه سيستم­هاي اطلاعات جغرافيايي به عنوان سيستم­هاي حامي تصميم­گيري توسط مديران در سطوح مختلف مديريتي و اجرايي، استفاده می شوند.

بخش مطالعاتي GIS وRS در شرکت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب

شركت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب با توجه به نياز روز افزون علوم مهندسي، گستردگي حوزه   فعاليت­هاي خود در زمينه نقشه­برداري و انجام مطالعات پايه و  همچنين حجم زياد و متنوع اطلاعات مورد مطالعه براي انجام بهينه وظايف و امور محوله، نيازمند به خدمت درآوردن و استفاده از قابليت­هاي GIS در امور مربوط به طرح­هاي مطالعاتي و اجرايي مي­باشد. مسلماً استفاده از علم GIS و سنجش از دور در مراحل مختلف مطالعاتي طرح­هاي شركت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب، گامي موثر در راه استفاده از فناوري­هاي اطلاعاتي در شركت­هاي مهندسين مشاور در کشور و متحول نمودن روند توليد، تهيه، اخذ، ذخيره­سازي، به هنگام­سازي، تحليل، نمايش و نهايتاًَ مديريت بهينه فعاليت­ها خواهد بود.

با توجه به رشد روز افزون كاربردهاي GIS و سنجش از دور در شاخه هاي مختلف  مهندسي و لزوم بهرهگيري كشور از آخرين روش توسعه نرم­افزاري و سخت­افزاري، اين شركت به عنوان يكي از متوليان اين امر، بخش مطالعاتي GISوRS را با هدف توسعه زيرساخت­ها و تجهيز و بهره­گيري از كارشناسان خبره در ارتباط با توسعه و ايجاد گروهي مجزا كه بتواند خود به صورت كارشناسي و تحليلي  طرح­هاي كاربردي در رابطه با سامانه اطلاعات جغرافيايي GIS و سنجش از دور را در پروژه­هاي مطالعاتي علوم مختلف وابسته به عوارض زمين در زمينه فيزيوگرافي، هواشناسي و هيدرولوژي، كشاورزي، پوشش گياهي، خاكشناسي و زمين­شناسي، محيط زيست ، فرسايش و رسوب، شبکه زيرساخت شهري از قبيل آب و فاضلاب،  برق و گاز و ايجاد بانك­هاي اطلاعاتي مکاني و .....تعريف و ايجاد نمايد.

این شرکت با سازمانها و ادارات مختلف از جمله موارد زير همکاری داشته است :

• شرکت توسعه منابع آب و نيروي ايران (مجري سدهاي بزرگ و نيروگاه هاي برق آبي وزارت نيرو)
• شرکت پايانه هاي صادرات مواد نفتي
• شرکت سهامي آب منطقه اي فارس
• شرکت سهامي آب منطقه اي بوشهر
• شركت آب و فاضلاب شيراز
• شركت آب و فاضلاب روستايي بوشهر
• سازمان جهاد کشاورزي استان فارس
• شرکت آب و فاضلاب روستايي استان فارس
• شرکت گاز استان فارس
• بنياد مسکن انقلاب اسلامي فارس
• بنياد مسکن انقلاب اسلامي بوشهر
• اداره کل راه و ترابري استان کهکيلويه و بويراحمد

بخشی عمده از فعالیت من به برپایی پایگاه داده های  نرم افزارArcGiS،عیب یابی و ارتقا سیستم،نصبسیستمعاملونرمافزارهایمربوطه،انجام تنظیمات دستی شبکه برای کلاینت هاو سرویسدورهایسیستمهاگذشت که بیشترگزارشی که دردست دارید نیز به این موارد می پردازد. البته کارهای دیگری نیز انجام دادم. مانند مشارکت درخریدسیستم های جدید،مشاوره درمسائل کامپیوتری و نیزIT و همچنین تهیه اینترنت پرسرعت برای شرکت.

البته قصدداشتم که فرصت را غنمیت شمرده و تاجایی که امکان دارد کاربانرم افزارهای مورد استفاده درشرکت چونAutocad،ENVI( برای تفسیر عکس های ماهواره ای )،SewerCad(برنامهایبرایطراحیشبکههایجمعآوریفاضلاببصورتکاربردیکهازسرعتودقتوامکانبازنگریخوبیبرخورداراست)و ... را از کارکنان یادبگیرم که خیلی چنین فرصتی پیش نیامد.

شکل 1-  نمایی از مکان کارآموزی

عیبیابیوارتقاءسیستم

به طور کلی مشکلات پیش آمده در سیستم ها به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری  تقسیم می شود که هر بخش را در ادامه توضیح میدهم.

ارتقاء سیستم

برای ارتقاء سیستم، معمولاً به یک سری مشخصات مهم سیستم از جمله نوع مادربورد نوع CPU تحت پشتیبانی و ماژولهای پشتیبانی شده توسط آن مادربورد، از جمله کارت گرافیک و حافظه RAM نیاز است و معمولاً در صورتی سیستم ها را ارتقا می دهیم که از لحاظ کارایی و اقتصادی مقرون به صرفه باشد؛ چون با توجه به پیشرفت سریع فناوری و تولید روزافزون قطعات کامپیوتری جدید،ممکن است بعضی از قطعات با فناوری های قدیمی، در بازار موجود نباشد یا هزینه های گزافی برای تعویض قطعات یا ارتقاسیستم متحمل شویم.

عیب یابی

به طور کلی مشکلات سخت افزاری بر اثر خرابی یا عدم شناسایی قطعات مختلف در سیستم به وجود می آید که شایع ترین آنها عدم ارتباط بین قطعات می باشد یا به علت مشکلات نرم افزاری که در سیستم عامل  رخ می دهد، هستند که شایعترین آنها عبارتند از:

• روشن نشدن سیستم که به دلیل قطع کابل برق یا خرابی منبع تغذیه می باشد.
• عدم وجود تصویر روی مانیتور که عمدتاًناشی از قطع کابل یا مشکلات کارت گرافیک می باشد.
• صدای بوق ممتد و بالا نیامدن سیستم که ناشی از عدم اتصال صحیح قطعات یا خرابی قطعات می باشد.
• بالا نیامدن سیستم عامل که به مشکلات ناشی از RAM و HARD سیستم باز می گردد.
• عدم شناسایی CD/DVD-Drive که با تنظیمات جامپرها راه اندازی می شود.
• ریست شدن های مداوم سیستم که علتهایی از جمله عدم کارکرد یا صدای زیاد فن CPU و یا خرابی در خازنهای مادر بورد می باشد.
• بالا نیامدن و یا طولانی شدن زمان بارگذاری ویندوز به دلیل ویروسی شدن یا خراب شدن فایل های بوت سیتم ها.
• نصب و پاک کردن های ناقص و مکرر برنامه،که باعث اجرا نشدن نرم افزار های دیگری می شود.
• مشکل در نصب نرم افزار ها که با نصب پیشنیاز آنها همانند .NetFramworkروی سیستم عامل مرتفع می گردد یا به علت قانونی نبودن سیستم عامل یا نرم افزار مشکلاتی پیش می آید که آنها را به اصطلاح می توان قانونی (کرک) نمود و مشکل را رفع کرد.
• انجام به روز رسانی نرم افزار های امنیتی که غالبا به روش های غیر معمول انجام میپذیرد.
• عدم ارتباط با شبکه محلی انجام و به روز رسانی تنظیمات شبکه به صورت دستی روی سیستم عامل.

و ....

نصب سیستم عامل و نرم افزار های مربوطه

بیشتر سیستم های این شرکت به دلیل سازگاریبرنامه های کابردی آن نظیر نرم افزار ArcGiS با ویندوز ایکس پی (WindowsXP)، از این سیتم عامل استفاده می کردند. که مرحله نصبی در حدود 30 تا 40 دقیقه دارد و به علت خارج از حوصله بودن این مطلب از شرح آن میپرهیزم. در ادامه به انجام کارهایی که بعد از نصب ویندوز روی هر سیستم انجام می پذیرد پرداخته می شود.

• افزودن زبان فارسی برای ویندوز

پس از عوض کردن و نصب سیستم عامل ویندوز XPSP3 زبان فارسی را نصب کردیم. برای افزودن زبان فارسی به سیستم به قسمت Controlpanelرفته،سپسروی گزینه Region and Languageدبل کلیک کرده و از تب  Languageزبان فارسی را اضافه می کنیم.

• ایجاداکانتمحدودبرایکاربران

پس از افزودن زبان فارسی، به ایجاد اکانت های کاربری محدود برای کاربران پرداخته شد.

برای این کار به قسمت control panelرفته،سپسروی گزینه User Accountsدبل کلیک کرده و سپس از پنجره باز شده روی گزینه Creat a New Accountکلیک می کنیم و نامی را برای کاربر انتخاب نموده و پس از Next کردن تیک گزینه Limited را در قسمت Pick an Account Type را می زنیم تایکحسابکاربریبادسترسیمحدود (ازجملهمحدودیتها: نصبوحذفنرمافزارودیگرتغیراتاساسیدرسیستمعامل)  ایجادشودتادراختیارکاربرانقرارگیرد.برایجلوگیریازدسترسیکاربرانبهحسابمدیرسیستمحتمابایدرویآنپسوردگذاشتهشود.

• نصبنرمافزارهایموردنیاز

در این بخش نصب نرم افزار های مورد نیاز هر سیستم با توجه به کاربرد های آن انجام می شد.

برای اکثر سیستم ها نرم افزارهایMicrosoft Office، Flash Player،ArcGiS (برای تهیه انواع نقشه ها در موضوعات مختلف علمی و درزمینهسیستمهاياطلاعاتجغرافیایی که در ادامه، آن را به تفصیل شرح خواهم داد) و همچنین نرم افزارهای ModSlow (کاربرد در زمینه آبهای زیرزمینی)،MicroStation(کاربرد در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی)،Surfer (برای ترسیم نقشه ها)،AutoCad (برای نقشه کشی)، SewerCad (برای طراحیشبکههایجمعآوریفاضلاببه صورتکاربردیکهازسرعتودقتوامکانبازنگریخوبیبرخورداراست) ، SMADA (کاربرد در کارهای آماری)، Hecras (در زمینه هیدرولوژی)  و ... را نصب کردیم.

از جمله نرم افزارهایی که روی تمام سیستم ها نصب میشد نرم افزار Net Support بود که در سیستم های بخش کامپیوتر نصب میشد که این نرم افزار روی  تمامی سیستم ها به صورت Client (Student) ودر سیستم استاد به صورت Server (Teacher) نصب می شود.

انجام تنظیمات دستی شبکه برای کلاینت ها

سیستمیکهروی آن بهتازگیویندوزنصبشده است،برایاتصالبهشبکهمحلی ، احتیاجبهیکسریتنظیماترویکانکشنکارتشبکهخوددارد.

ب