نقد ضرب المثل : دروغ مصلحت آمیز بِه ز راست فتنه انگیز
مفهوم کلی این ضرب المثل عبارت است از: گاهی دروغ مصلحتی می تواند مشکل بزرگی را حل کند.
این مَثل برگرفته از حکایتی از سعدی علیه الرحمه در باب اول گلستان می باشد.
سعدی فرمانروای ملک سخن، از نوابغ و نوادر ادبیات است. ضمن ارادت کامل به مقام و گفتار سعدی در خصوص ضرب المثل فوق با ایشان موافق نیستم. اگر دروغ را به گونه های مختلف تقسیم کنیم و برای هر یک نامی بگذاریم آن کس که خیر می کند افراد دروغ گو و سود جو می باشند.
در اینجا بحث از دروغ 《مصلحتی》می باشد. یک سوال : کدام دروع است که مصلحت فرد گوینده در آن نیست؟ هر کس توجیهی برای دروغ خود دارد اما این مجوز دروغ گفتن نمی باشد.
در خصوص دروغ و آسیب های آن خیلی شنیده ایم. مثلاً دروغگو ، دشمن خدا است. مومن شاید ممکن الخطا باشد اما مومن دروغ نمی گوید.
پیامبر فرموه : 《النجاه فی الصدق》نجات و رستگاری در راستگویی است.
دروغ،دروغ است نباید ما برای توجیه کارهای غلط با کلمات بازی کنیم. در حکایت باب اول گلستان، هر چند می خوانیم و اکثر تایید می کنیم اما در اصل، دروغ مصلحتی نداریم و کلاهی به نام توجیه بر کارهایمان می گذاریم.باید مواظب باشیم که با دروغ گویی درهای سایر گناهان برای ما باز می شود.